De potentie van generatieve AI binnen gemeenten is groot. Tools zoals Microsoft Copilot en ChatGPT kunnen processen versnellen, beleidsvorming ondersteunen en inwoners beter bedienen. Maar zoals recent onderzoek (september 2024) van Binnenlands Bestuur en de Vereniging van Gemeensecretarissen laat zien, worstelen veel gemeenten met de vraag hoe ze AI concreet kunnen inzetten.
Bij Get a Grip begeleiden we gemeenten bij deze stap. Tijdens inspiratiesessies en trainingen ontdekken medewerkers wat AI kan betekenen voor hun dagelijkse werk, maar ook hoe uitdagingen zoals privacy en ethiek kunnen worden aangepakt. In deze blog deel ik onze inzichten, gecombineerd met de resultaten van het genoemde onderzoek.
Wat zegt het onderzoek?
Uit het onderzoek blijkt dat veel gemeenten AI willen inzetten om werkprocessen te verbeteren en burgers beter te helpen. Toch zijn er belangrijke struikelblokken:
- Gebrek aan kennis: Gemeenten weten vaak niet waar te beginnen met AI. 64% worstelt met de onbekendheid van mogelijkheden.
- Behoefte aan kaders: Er is onduidelijkheid over hoe AI veilig en verantwoord kan worden toegepast, wat voor 40% van de gemeenten een zorg is.
- Privacyzorgen: De omgang met gevoelige gegevens blijft een grote uitdaging. 50% vindt de informatiehuishouding nog niet geschikt voor AI.
Deze zorgen zijn begrijpelijk, maar niet onoverkomelijk. Door zorgvuldig te werk te gaan en medewerkers goed te betrekken, kunnen gemeenten de voordelen van AI benutten zonder risico’s te lopen.
Wat kan generatieve AI betekenen voor gemeenten?
Generatieve AI biedt talloze mogelijkheden voor gemeenten:
- Versnellen van administratieve processen
AI kan helpen met het opstellen van rapportages, notulen of beleidsstukken, waardoor medewerkers tijd besparen. - Betere communicatie met inwoners
Met AI kunnen standaardvragen snel worden beantwoord via chatbots of e-mail, en zo kunnen inwoners sneller geholpen worden. - Ondersteuning bij beleidsvorming
AI kan data analyseren en inzichten genereren die bijdragen aan beter onderbouwde beslissingen. - Burgerparticipatie verbeteren
AI kan interactie met inwoners versterken, bijvoorbeeld via digitale enquêtes of interactieve platforms.
Privacy en veiligheid: waarom Microsoft Copilot vaak de voorkeur heeft
Een van de grootste uitdagingen bij AI is het waarborgen van privacy. Het onderzoek benadrukt dat gemeenten hier kritisch op moeten zijn. Wij zien dat veel gemeenten daarom kiezen voor Microsoft Copilot, omdat dit binnen de eigen Microsoft 365-omgeving draait. Als voordelen worden genoemd:
- Gecontroleerde omgeving: Alle data blijft binnen de beveiligde infrastructuur van Microsoft 365.
- Bekend terrein: Gemeenten gebruiken al Microsoft 365, wat de implementatie eenvoudiger maakt.
- Veiligheid: Met goed ingerichte rollen en rechten wordt gecontroleerd wie toegang heeft tot welke gegevens.
Voorbereiding is hierbij van groot belang. Veel gemeenten nemen ruim de tijd om hun data op te schonen, zodat deze actueel en correct is, en om rollen en rechten goed in te regelen. Dit minimaliseert risico’s en zorgt ervoor dat AI optimaal en veilig ingezet kan worden.
Hoe begin je als gemeente met AI?
Op basis van onze ervaring en de inzichten uit het onderzoek, kan een volgend stappenplan gevolgd worden:
- Betrek medewerkers vanaf het begin
Medewerkers moeten begrijpen wat AI is, wat het kan en hoe het hen kan helpen. Organiseer inspiratiesessies en trainingen om bewustzijn te creëren en vaardigheden te ontwikkelen. - Start met een pilotproject
Kies een klein, concreet project, zoals het automatiseren van een veelvoorkomende administratieve taak. Dit is een goede e nveilige manier om ervaring op te doen en resultaten te meten. - Werk samen met experts
De complexiteit van AI vraagt om begeleiding. Schakel expert in om te helpen met praktische oplossingen en het creëren van een veilige, effectieve AI-strategie. - Zorg voor een solide basis
Neem de tijd om data op te schonen en rollen en rechten goed in te regelen binnen systemen zoals Microsoft 365. Zorg voor een veilige en betrouwbare omgeving. - Evalueer en schaal op
Blijf na de implementatie evalueren en optimaliseren. Wat werkt goed? Wat kan beter? Gebruik deze inzichten om AI verder te integreren.
De rol van Get a Grip: inspireren en ondersteunen
Bij Get a Grip hebben we al diverse gemeenten begeleid bij hun eerste stappen met AI. Onze inspiratiesessies helpen medewerkers niet alleen om de voordelen te ontdekken, maar ook om uitdagingen zoals privacy en ethiek te adresseren. Door praktijkgerichte opdrachten krijgen deelnemers direct een beeld hoe AI hen kan ondersteunen in hun werk.
Conclusie
AI biedt grote kansen voor gemeenten, maar vraagt om een doordachte aanpak. Het onderzoek bevestigt wat wij in de praktijk zien: een sterke behoefte aan kennis, kaders en begeleiding.
Met de juiste voorbereiding, zoals een goed ingerichte Microsoft 365-omgeving en het continu betrekken en trainen van medewerkers, kunnen gemeenten veilig en effectief aan de slag met AI. Get a Grip helpt je graag op weg met inspiratiesessies en praktische begeleiding.
Benieuwd wat AI voor jouw gemeente kan betekenen? Neem contact met ons op of lees meer over onze sessies: Get a Grip – Inspiratiesessies AI.
Bron: ICT Magazine – Gemeenten willen AI inzetten, maar weten niet hoe
